آخرین سلطنت بزرگ

خسرو دوم(خسروپرویز)نوه خسرو یکم انوشیروان بود که پس ازپدرش هرمزد برتخت نشست.جنگ های خسروپرویز دربرابر روم و پیروزی هایش نه تنها درتاریخ ساسانیان که در سراسرتاریخ ایران و جهان تا آن روز کم سابقه بود.پس از به تخت نشستن خسرو دوم؛روابط ایران و روم رو به بهبودی گذارد و خسرو به رومیان همچون متحد می نگریست. تا اینکه موریکیوس امپراتور روم به دست فوکاس کشته شد و فوکاس خودرا امپراتور نامید.خسرو ازپذیرش عنوان امپراتور برای فوکاس سرباز زد و بدینسان درسال 602 میلادی دوباره جنگ بین دو امپراتوری درگرفت.درابتدا خسرو با لشگری گران به میانرودان وارد شد و آنجا را تصرف کرد و دوباره قلعه دارا را فتح نمود,پس به سوی ارمنستان رفت و درآسیای کوچک آنقدر پیشروی کرد که اهالی کنستانتینوپل (پایتخت روم درآن زمان)به وحشت افتادند.درمرحله بعدی شامات و دمشق به تصرف ایران درآمد.سپس اورشلیم و بیت المقدس فتح شدند و از همه مهمتر صلیب راستین,صلیبی که مسیحیان باور دارند عیسی مسیح برآن صلیب کشیده شد و برای مسیحیان بسیارمقدس بود به دست سپاه ایران اقتاد و به تیسفون برده شد.این غنیمت برای رومیان بسیار خفت بار و تحقیرآمیز بود چنانچه وقتی چندسال بعد درپی مذاکرات صلح صلیب را پس دادند در کنستانتینوپل جشن بزرگی درشادی بازپس گیری آن برگزار شد.

باری فتوحات ایران به همین ها ختم نمی شود و درادامه خسرو سردار نامی ایران شهربراز رابه سوی مصر گسیل داشت تا آنجا را فتح کند.شهربراز توانست مصر را تسخیر کند.از سوی دیگر سردار بزرگ ایران شاهین در آسیای صغیر شروع به پیشروی کرد و به شهر کالسدون در نزدیکی کنستانتینوپل رسید .رومیان سراسیمه شدند و هراکلیوس خواست تا از درمذاکره درآید که بی نتیجه بود.پیروزی های خسروپرویز چنان زیاد بود که به گفته ویل دورانت از امپراتوری روم جز چند بندر چیزی نماند و این تا آن روز درتاریخ بی سابقه بود.

اگرچه بسیاری ازین فتوحات چندی بعد به دلیل اشتباهات خسروپرویز و عواملی دیگر از دست رفت ولی همین پیروزی ها و دلاوری های ایرانیان درآن روزگار نشان از بزرگی و عظمت ایران و ایرانیان دارد.