آبان از واژه ی آپ اوستایی و اپی پارسی باستان و آپ پهلوی برآمده که به معنای آب است در اوستا بارها آپ به معنای ایزد نگهبان آب آمده است بنا به رسم کهن در جشن آبان گان پارسیان به ویژه زنان در کنار رود یا دریا برای پاسداری از آب های پاک روی زمین نیاش می کنند این روز ویژه یکی از بزرگترین ایزدان مورد ستایش ایرانیان پیش از زرتشت یعنی ایزد آناهیتا ایزد سرپرست آبهای ایستا و روان است .درباره پیدایش این جشن گروهی بر این باورند در جنگ هایی که بین ایران و توران روی داد افراسیاب تورانی دستور داد تا کاریز ها و نهرها را در ایران ویران کنند پس از پایان جنگ پسر تهماسب پیشنهاد کردتا کاریز ها و نهرها بار دیگر لایروبی شوند پس از به پایان رسیدن این کار بار دیگر آب در نهرها و کاریزهای ایران روان شد و از آن پس مردم این روز را جشن گرفتند.
آبان گان امروزه نیز یکی از جشن های مهم زرتشتیان است .البته لازم بذکر است باید از هم اکنون این فرهنگ سازی را آغاز کنیم که این جشن ها به تمام ایرانیان تعلق دارد و همه باید این آیین های کهن را پاس بداریم . و هرچه با شکوه تر آنرا برپا کنیم.
بخش پنجم اوستا آبان یشت نام دارد که به نیایش این ایزد اختصاص دارد:
بند 7:
من اهورامزدا او را به نیروی خویش هستی بخشیدم تا خانه و روستا و شهر و کشور را بپرورم و پشتیبان و پناه بخش و نگهبان باشم.
بند 132:
ای اردویسور آناهیتا از پی این نیایش از پی آنچه ترا نیاز آورند از فراز ستارگان به سوی زمین اهوره آفریده به سوی زور نیاز کننده به سوی پیشکش سرشار بشتاب . به یاری خواستاری بشتاب که ترا فراخواند تا تو رهایی اش بخشی.
ما نیز جشن آبان گان برابر با 4آبان ماه را به همه ی دوستان شادباش می گوییم
اردو یسور آناهیتا اسم کامل ایزد آب در اوستا است .این کلمه از سه کلمه صفت تشکیل شده است جز اول اردوی از کلمه ارد به معنی بالا بردن و بالیدن است و در اوستا اسم رودی است به این معنی . جز دوم سور به معنی قوی و قادر است این صفت در اوستا به ایزدان مثل مهر و ایرمان و سروش داد ه شده است .و اناهیت به معنا پاک و بی آلایش می باشد .که مجموعاٌ به معنی رود قوی پاک یا آب توانای بی آلایش می باشد.