آذر روز از آذرماه برابر با 9 آذر در گاهشماری ایرانی

«نماز به تو ای آتش، ای بزرگ ترین آفریده ی اهورامزدا و سزاوار ستایش»
یسنا 62، بند 9

روز نهم هر ماه «آذر» یا «اَتر»(Atar) نام دارد؛ آذر ایزد ِویژه ی همه ی آتش هاست و از احترام ویژه ای نسبت به سایر آخشیج ها (عناصر) برخوردار می باشد و «جشن آذرگان» جشنی دیگر از جشن های آتش است در گرامیداشت این آخشیج و ایزد منسوب به آن.

در صفحه ۲۵۶ ترجمه ی آثارالباقيه از ابوريحان بیرونی درباره ی این جشن آمده است :
«... روز نهم آذر عيدی است که به مناسبت توافق دو نام آذرجشن می گويند و در اين روز به افروختن آتش نيازمند می باشند و اين روز جشن آتش است و بنام فرشته ای که به همه ی آتش ها موکل است ناميده شده، زرتشت امر کرده در اين روز آتشکده ها را زيارت کنند و در کارهای جهان مشورت نمايند ...»

در «فرهنگ جهانگیری»، «برهان قاطع»، «مروج الذهب مسعودی» و «المدخل فی صناعة احکام النجوم» از کیا کوشیار ابن لبان با شهری جیلی، این جشن را «آذرخش» نوشته اند.

در جشن های آتش مردم روی بام خانه ها آتش افروخته و آن روز را با شادی و شادمانی و پایکوبی و نیایش و فرآوری خوراک های ویژه و «آفرینگان خوانی» جشن می گیرند.
نزد ایرانیان، جشن آذرگان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و همچون نوروز و مهرگان بر آن ارج می نهاده اند. در این روز آتشکده ها  را آراسته  و آذین بندی می کردند و در آن جایگاه مقدس مراسم ویژه ای برای جشن برگزار می کردند. نظافت و پاکیزگی، از جمله ستردن موی و چیدن ناخن در این روز نیک بود و معتقد بودند در این روز مشاوره و رایزنی درباره ی امور و دشواری ها به نتیجه ی مطلوب می انجامد.

آتش به طور عموم از روزگاران بسیار کهن تا به امروز مورد توجه همه ی اقوام روی زمین بوده و هر قوم و طایفه ای به شکلی آن را ستوده اند.

دانشمند آلمانی «شفتلویتز»(Sheftelwitz) در کتاب خود «آیین قدیم ایران و یهودیت» نوشتار بسیار مفیدی در این باره دارد و نشان می دهد که چگونه همه ی ملل جهان از هر نژاد آتش را می ستایند و از متمدن ترین کشورها در اروپا تا وحشی ترین قبایل آفریقایی در ستودن این عنصر درخشان با یکدیگر شریک هستند.

در نزد هندوان نیز، «آگنی»(Agni) اسم آتش و نام پروردگار آن است و در «ریگ ودا»ی هندوان و اوستای ایرانیان اسم پیشوای دینی هر دو دسته از آریایی ها، «اَتره ون»(Athravan) می باشد که به مانک آذربان و آن کسی که از برای پاسبانی آتش گماشته می شود است.

همچنان در «وستالیس»(Westalis) در رم قدیم دختری پاکدامن و دانا از خاندانی شریف به نگهبانی و زنده نگه داشتن آتش مقدس در معبد «وستا»(Westa) موظف بوده است و در مدت خدمتش که 30 سال بوده، می بایست با کمال پاکی و پرهیزگاری و تقدس به سر برد و نگذارد آتش مقدسی که پشتیبان دولت رم تصور می شد خاموش گردد.

aariaboom.com

ای مزدا اهوره !

نخست به میانجی کنش آذر و به دستیاری سپند مینوی تو به تو نزدیک می شویم آذر کسی را گزند رساند که تو آزردن اورا خواسته باشی.

ای آذرمزدا اهوره !

به خوشترین روش به سوی ما آی .

با رامش دهنده ترین شادمانی.باشایسته ترین دورد.به هنگام دادستان بزرگ به ما روی آور.

با اندیشه نیک با روش درست با گفتار و کردار دانایی نیک به تو نزدیک می شویم.

یسنا هات36 بند 1

واژه آذر که به چم آتش است یکی از چهار آخشیج در نزد ایرانیان است این آخشیج طبق باور ژرف نیاکان ما از بین برنده ناپاکی است و به شوند اینکه پرستش سو زرتشتیان روشنایی است همیشه آذر را نماد نور و روشنایی می دانند آذر ایزد نگهبان آتش یکی از بزرگترین ایزدان است.

در این روز ایرانیان با لباس آراسته و تمیز به آتشکده و آدریان رفته و نیایش های روزانه خود را انجام می دهند در گاهشماری ایرانی روز 9 از هر ماه آذر نام دارد و در گذشته جشن آذر گان یا آذر جشن در 9آذر برپا میشده که طبق گاهشماری جدید در چند سال گذشته این جشن ملی در 3 آذر برپا می شود.

مدتیست که چند تن ازهموندان ما در بنیاد جمشید حرکتی برای نگهداری و گسترش این جشن ها آغاز کرده اند و جشن های ملی را با سادگی واصالت تمام برپا می کنند هرچند که این افراد در شمار کم هستند اما زمانی که از نزدیک با آنها گفتگو می کنی هریک دارای اراده و افکار به بزرگی این کهن دیار هستند آنچنان راسخ در نگهداری و برپایی این سنتهای ملی هستند که بعد از هم سخن شدن با آنها بی تردید حس میهن پرستی خفته ات بیدار شده و با آنها هم سو می شوی جشن آذرگان نیز توسط این دوستان آریایی با همکاری بنیاد جمشید در تاریخ ۸/۹/۸۸برپا شد دراین جا به این دوستان پرتلاش دستمریزاد می گوییم . 

 از اهورامزدا خواهانیم که ما را در حفظ این باورها و سنت های ناب ملی یاری رساند. 

جشن آذرگان بر همه ی شما ایران دوستان همایون باد