نام كورش بزرگ، پادشاه هخامنشی در كهن‌ترین سند شناخته‌شده كه همانا منشور کورش هخامنشی باشد، به گونهی «كـو ـ رَ ـ اَش» آمده است. از آنجا كه متن منشور به خط و زبان اَكَـدی (بابلی نو) نگاشته شده است، می‌توان بر این گمان بود كه نام كورش نیز در آن فرمان بر مبنای آوا و تلفظ بابلی آن نویسانده شده است.
اما در بخشی از سنگ نبشته های پاسارگاد كه به خط و زبان پارسی باستان هستند، این نام به گونه ی «كوروشَـه / كوروش» آمده است : ( اَدَم / كوروش / خشایَـثی یَـه / هخامنیشی یَـه،) «من كورش، شاه هخامنشی».
البته درباره ی زمان نگارش این سنگ نبشت ها، پرسش ها و تردیدهایی جدی مطرح است. در تاریخ نامه های سده های میانه، نام كورش به آوای عربیده ی آن، همچون «قورس / قورش» ثبت شده است.
اما نكته ی جالب و مهمی كه برانگیزاننده ی این یادداشت كوتاه می بوده، در این است كه گویا كورش نام دیگری نیز داشته است. استرابو نقل می كند كه «كورش» نامی است كه او پس از پادشاهی و با الهام از رود «كُـر» در جنوب پاسارگاد بر خود نهاد.
او همچنین گزارش كرده كه پیش از آن، نام كورش «اَگـرَداتوس»(Agradatus) - اَگـرَداد / اَگـراداد - بوده است. می دانیم كه اگرَداد، نامی یكپارچه ایرانی است و پسوند «-ُس» را به قاعده ی تلفظ یونانی بر خود پذیرفته است.
درباره ی معنای نام اگرَداد و كورش آگاهی چندانی در دست نیست. ممكن است نام اگرَداد، آن گونه كه جهانشاه درخشانی در «آریاییان، مردم كاشی و دیگر ایرانیان»(تهران، 1382) بازآورده است، به معنای «اهوراداد» باشد و همچنین ممكن است با «آتش» در پیوند باشد، بدان گونه كه امروزه نیز در برخی نواحی ایران، آتش را بگونه «آگُـر» ادا می كنند. اما معنای واژه ی كورش یا كُـر، مانند بسیاری از دیگر نام های كهن در همه ی زبان ها، ظاهرا به تمامی از دست رفته است و كوشش های برخی پژوهشگران برای دریافت معانی و بخش های برسازنده ی آن تاكنون به نتیجه ای پذیرفتنی، نرسیده است.
اما می توان گمان داد كه اصطلاح فقهی «آب كٌـر» از ریشه ی ایرانی ناشناخته ی رود كر برگرفته شده باشد و نام ها و اصطلاح هایی از این قبیل فراوان هستند.
نقد و بررسی ترجمه لوح های بابلی مرتبط با الکساندر
اولین ویدیو از تخت جمشید !
بادگیرهای یزد
فقط در پارسه می توانید ببینید
خنیاگری ایرانی
رستم زایی (سزارین)
