آرامگاه آريو برزن

دخمه داو دختر ( آرامگاه آريو برزن..سردار بزرگ هخامنشی)

*به طور دقیق معلوم نیست این اثر آرمگاه چه کسی و برای چه دورانی است !!!*

دخمه سنگي داو دختر كه برخي آن را داو دور نيز مي نامند از آثار تاريخي مهم پارس است كه در محلي به نام داو ودختر در منطقه ي حسين آباد و مراس خان رستم ممسني و در دامنه ي كوه انا قرار دارد . اين نقش حجاري شده را در اصطلاح محلي «دي دوور »يا «دي و دوور »به معني مادر و دختر مي نامند . اين دخمه در ارتفاع تقريبي 300 متري قرار دارد و شبيه به دخمه هاي هخامنشي است وتشكيل شده از سطح پهن و بلندي كه قسمت پايين آن را به صورت صاف در آورده اند .
اين دخمه داراي سكويي به طول 5/80متر و عرض 5 متر است كه فاصله ي آن تا پايين دخمه 100 متر است مدخل دخمه در قسمت وسط است و هر جانبي از آن داراي دو ستون به ارتفاع سه متر وقطر 75 سانتي متر است اتاقك درون دخمه داراي طول 5 متر و عرض 3/45 متر و ارتفاع 260 سانتي متر است . بالاي ستون ها نيز حاشيه صاف و مسطحي وجود داشته و بر فراز آن شكل كنگره هاي دندانه دار هخامنشي را بر بر سنگ كوه تراشيده اند .
برخي اين دخمه را مربوط به دوره ي ماد مي دانند و برخي نيز آن را مربوط به يكي از شهرياران هخامنشي پيش از كورش كبير مي دانند . عده اي نيز آن را آرامگاه آريوبرزن سردار هخامنشي مي دانند كه در دربند پارس با لشكر اسكندر مقدوني جنگيد .
در ضلع جنوب شرقي اين دخمه استودان يا محل دفن مردگان در قبل از اسلام قرار دارد . اين دخمه در تاريخ 29/ 9/ 1316 با شماره ي 299 در فهرست میراث ملي ايران به ثبت رسيده است.