بازشناسي اين موضوع و کاوش در دقايق آن نيازمند طرحي جامع و جزئي نگر است تا به واسطه آن بتوان منصفانه و با دقت به بررسي هويت هاي قومي، ويژگي هاي اقليمي و جغرافيايي مشخصه هاي تاريخي و فرهنگي و بنيان هاي اصلي فکري مردمان گوشه ايران زمين پرداخت.
زمین شناسان معتقدند که در حدود پانصدهزار سال پیش، صورت نخستین خلیج فارس در کنار دشتهای جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان، بر اثر تغییر و تحول در ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی خود را یافت. کمتر منطقه ای در جهان مانند خلیج فارس جولان گاه حوادث شگرف و پر سر و صدای تاریخ شده است. یک نظر به سرگذشت ملل باستانی ایران بزرگ چون، ایلامی، آشوری، بابلی، کلدانی، فینیقیه، و شاهنشاهی های تاریخ ایران، این حقیقت جلوه گر می شود که تا چه اندازه خلیج فارس برای آنها اهمیت داشته است. یونانیها این خلیج را پرسیکوس مینامیدند و عربها از گذشتههای دور آن را با نام بحرالفارس میشناختند. امروزه خلیج فارس به خاطر سرچشمههای نفت جهان، که در پیرامون آن یا در بستر آن جای دارند، اهمیت پیدا کرده است.
نقشه بریتانیایی چاپ ۱۸۰۸ میلادی که نام خلیج فارس را نشان میدهد